İHMAL VE İSTİSMAR

Merhaba sevgili okurlar,

Bugün köşemizde haberlerden ya da çevremizden duyduğumuz zaman üzüldüğümüz, tatsız olduğu için konuşmaktan kaçınabileceğimiz, TCK-Madde 278’e göre her vatandaşın bildirim yükümlülüğü bulunan bir konu olan ihmal ve istismar üzerinde duracağız.

0-18 yaş arasındaki bedensel, ruhsal ve cinsel gelişimin henüz tamamlanmadığı dönem çocukluk dönemi olarak tanımlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre “Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir kişi tarafından bilerek ya da bilmeyerek yapılan tüm davranışlar çocuğa kötü muameledir ”.

Çocuğun beden veya ruh sağlığına zarar veren ya da zarar verme riski taşıyan, fiziksel, duygusal, zihinsel veya cinsel gelişimini olumsuz etkileyen, kendisine bakmakla yükümlü kişi veya kişiler tarafından zarar verici olan, kaza dışı ve önlenebilir bir davranışa maruz kalması çocuğa karşı kötü muamele ya da çocuk istismarı olarak tanımlanmaktadır. Kötü muamelenin fiziksel, cinsel ve duygusal istismar ile ihmal olmak üzere dört farklı boyutu vardır. Bu boyutları incelediğimizde;

• Fiziksel İstismar; Çocuğa karşı; sağlığına, yaşamına, gelişimine veya onuruna zarar veren ya da zarar verebilme olasılığı yüksek olan kasıtlı fiziki güç kullanımıdır.
• Cinsel İstismar: Çocuğun tam olarak anlayamadığı, onay vermesinin mümkün olamayacağı,  gelişimsel olarak hazır olmadığı ya da toplumun yasalarına, sosyal normlarına aykırı olacak şekilde bir cinsel etkinliğe dâhil edilmesidir.
• Duygusal İstismar: Ebeveyn ya da çocuğa bakan kişinin davranışları ya da sözleriyle çocuğun ruh sağlığını bozacak etkide bulunması ve çocuğun bu nedenle büyüme gelişme ve ruh sağlığı açısından genetik kapasitesine ulaşmasının engellenmesidir. Bu durum bir süreç içinde, pek çok defalar tekrarlanabileceği gibi, tek bir seferde de gerçekleşebilir.
• İhmal: Çocuğa bakmakla yükümlü kimselerin; çocuğun beslenme, giyinme, barınma, eğitim, sağlık, diş sağlığı ve sevgi gibi temel gereksinimlerini karşılamada ihmal göstermesi, çocuğun beden ve ruh sağlığının veya bedensel, duygusal, sosyal ya da ahlaki gelişiminin engellenmesidir.

Çocukları istismardan korumak için hepimize düşen görev ve sorumluluklar bulunmaktadır. Bunun için çocukları istismardan koruma yollarını bilmek ve ona göre hareket etmek gerekmektedir.

Çocukları İstismardan Korumak İçin;

• Çocuklarınız size her konuda güvenip sorunlarını anlatabilmeli, sizinle dertleşebilmelidir, iletişim ortamını kurmak yetişkinlerin sorumluluğundadır.
• Çocuk bir şey anlatırken dinleyip inanılmalı, anlattıklarına önem verilmeli ve ona göre hareket edilmelidir.
• Çocuklara yaşına uygun cinsel bilgi verilmeli, özel bölgeleri ve bu bölgelerin kendine ait olup o istemedikçe kimsenin dokunamayacağı öğretilmeli, izinsiz bir duruma maruz kaldığında sizinle paylaşması söylenmelidir.
• Çocuklar yabancılarla konuşmamaları, yabancılardan hediye almamaları, yabancıların arabalarına binmemeleri konusunda uyarılmalıdır.
• Çocuklara evde yalnız kaldıklarında tanımadıkları kişilere kapıyı açmamaları söylenmelidir.
• Tehlike hissettiklerinde bağırmaları, kaçmaları, yardım istemeleri telkin edilmelidir.
• Çocuklar evden çıkarken nerede ve kiminle olacağı bilgisi alınmalıdır.
• Çocuklara HAYIR deme becerisi öğretilmelidir.

Sevgili okurlar, yazımızdan da anlaşıldığı üzere istismar ve ihmal konusunda yapabileceğimiz şeyler bulunmaktadır. Öncelikle istismar ve ihmal konusunda bilgi sahibi olunmalı, bu konuda uyanık, tedbirli ve iletişime açık olmalı ve bu durumu çocuklarımıza da öğretmeliyiz. Çocuklarımızı, çevremizi bilinçlendirmeli, bu konuda duyarlılık göstermeli ve yardıma ihtiyaç duyanlara el uzatmalıyız.

Kaynak:

1. T.C.Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çocuk İhmal ve İstismarı
2. UNİCEF (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu), Çocuklara Kötü Muamelenin Önlenmesi: Bu Konuda Harekete Geçilmesine ve Kanıt Toplanmasına Yönelik bir Kılavuz
3. T.C.Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, www.sagligim.gov.tr Çocuk İstismarı ve İhmali
4. WHO (Dünya Sağlık Örgütü), Child Maltreatment