KANSERDEN KORKMA, GEÇ KALMAKTAN KORK!

Selamlar saygıdeğer okurlar, çoğumuzun zihninde Nisan ayı baharın gelmesi, doğanın canlanması, soğuk kış günlerinden sonra havaların ısınması gibi sevdiğimiz durumlarla özdeşleşmiştir. İşte bu güzel Nisan aylarının ilk haftası olan 1-7 Nisan tarihleri arası ise hiçbirimizin sevmediği, konuşmanın hatta anımsamanın bile moralimizi bozduğu ‘‘Kanser’’ ile ilgilidir.

Kanser kontrolsüz hücre bölünmelerinin sonucunda ortaya çıkan, çok sayıda hastalık tablosu için kullanılan ortak bir terimdir. Kansere bağlı yük dünya çapında gittikçe artmaktadır. Kanser gerek dünyada gerek ülkemizde sebebi bilinen ölüm nedenleri arasında Kalp ve Damar Hastalıkları’ndan sonra 2. Sırada yer almaktadır ve önemli bir halk sağlığı sorunudur. Tedavi maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle ülkelerin ekonomilerinde ve iş güçlerinde ağır kayıplara neden olmaktadır. Halkın bilinçlendirilmesi ve farkındalık oluşturulması için her yıl 1-7 Nisan Kanser Haftası olarak etkinlikler, organizasyonlar gerçekleştirilmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada 2020’de kanser nedeniyle yaklaşık 10 milyon kişi hayatını kaybetmiş olup, gelecek yıllarda nüfusun artması, yaşlanması ve kansere neden olabilecek risk faktörlerine uzun süre ve sık maruz kalınması nedeniyle yeni tanı konacak kanser vaka sayısının ve hastalığa bağlı ekonomik, sosyal ve psikolojik yüklerin artması beklenmektedir.

Kanser ile alakalı olarak toplumun bilinçlenmesi ve tarama programları aracılığıyla erken teşhis konulabilmesi ölümlerin önüne geçilebilmesi için hayati rol oynamaktadır. Kanserden korunma birincil olarak kanser oluşumu öncesinde dikkat edilmesi gereken durumları kapsamaktadır. Bunlar arasında sigara kullanmamak, pasif sigara içiciliğinden uzak durmak, alkol tüketmekten kaçınmak, kilo kontrolü sağlamak, egzersiz yapmak, yeme alışkanlıklarında meyve ve sebzeye ağırlık vermek, hazır ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak, aşırı güneş ışığı maruziyetinden kaçınmak ve aşı olmak vardır.

Kanser tarama programları ise ikincil korunma içerisinde yer almaktadır. Bu kapsamda Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM), Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Mobil kanser tarama araçlarında:

40-69yaş arası kadınlara 2 yıldabir meme kanseri taraması

30-65yaş arası kadınlara 5 yıldabir rahim ağzı kanseri taraması

50-70yaş arası kadın ve erkeklere 2 yıldabir kalınbağırsak kanseri taramaları

ÜCRETSİZ olarak yapılmaktadır.

Tarama sonucunda pozitif saptanan ya da şüpheli bulunan bireyler, teşhis merkezlerine yönlendirilmekte ve ileri tetkikler yapılmaktadır. Teşhis ve tedavi hizmetleri ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşları tarafından yapılmaktadır.

Unutmayın, ‘’Kanser’’ tedavi edilebilir bir hastalıktır ve erken teşhis hayat kurtarır.

Kaynaklar:

T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

Dünya Sağlık Örgütü İnternet Sitesi